Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: Trombone [euphonium], piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 427602
voor: Strijkorkest
Cello, contrabas (orkestpartij)
Artikelnr.: 458398
Klassik
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 271280
voor: Trompet, trombone, orgel
Orgelpartituur, losse partijen
Artikelnr.: 648008
für Violine und Klavier
Heft 2
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 659193
Vier Städte/ Four Cities
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 635679
voor: Fagot, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 615462
für 3 Fagotte und Bc (oder 4 Fagotte)
(Bc ausgesetzt)
voor: 3 fagotten, basso continuo
Partituur, partijenset
Artikelnr.: 628485
voor: Dwarsfluit
Bladmuziek
Artikelnr.: 484853
"Trauermarsch"
Urtext
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 486923
For Flute and Harp
voor: Fluit, harp
Partijenset
Artikelnr.: 480500
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 665861
voor: Klarinet, gitaar
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 647258
Facsimile of the autograph
voor: Piano
Bladmuziek (facsimile, hardcover)
Artikelnr.: 636539
voor: Hobo [dwarsfluit/viool], strijkorkest
Partituur
Artikelnr.: 564971
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 551336
Boek (hardcover)
Artikelnr.: 550009
Vol. 1: 18th century printed sources
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 554038
Volume II
1790–1805
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 401309
Bärenreiter Urtext
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Speelpartituur (Urtext)
Artikelnr.: 444369
voor: Dwarsfluit, piano [basso continuo]
Artikelnr.: 392578
Hausmusik
voor: Piano 4-handig
Artikelnr.: 409418
für Viola d'amore und Klavier
Edition Schott
voor: Viola d'amore, piano
Losse partij(en)
Artikelnr.: 287857
voor: Trompet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 288583
voor: Fluit, gitaar
Artikelnr.: 285873
Instructive Edition
Volume 2: KV 331–547a
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 285860
6 Sonaten für Altblockflöte (Fl. , Vl.) u. B. c.
voor: Altblokfluit, basso continuo
Artikelnr.: 282791
Sonata I e-Moll / Sonata II F-Dur / Sonata III A-Dur für Vl. u. B. c.
Erstdruck
voor: Viool, basso continuo
Artikelnr.: 282775
voor: 2 violen, cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 282619
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 282602
voor: Viool, basso continuo
Artikelnr.: 282600
Sechs Sonaten
voor: 2 violen [viool, altviool], cello, contrabas
Partituur
Artikelnr.: 282547
Bearbeitung des Komponisten seiner Sonate Es-Dur für Klarinette und Klavierop. 120/2
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 138327
Bearbeitung des Komponisten seiner Sonate f-Moll für Klarinette und Klavier
Simrock Original Edition
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 138326
Sonate G-Dur op. 30 / 3
Diletto musicale – Doblingers Reihe Alter Musik
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 176237
voor viool of fluit en basso continuo
Urtext
voor: Dwarsfluit [viool], basso continuo
Speelpartituur, losse partijen
Artikelnr.: 115326
Bärenreiter Urtext
voor: Dwarsfluit [viool], basso continuo
Pianopartituur, partijen (Urtext)
Artikelnr.: 115322
op. 8
voor: Cello
Artikelnr.: 124388
voor: für Gitarre
Artikelnr.: 124203
Volume 2 (No. 3-4)
voor: Altblokfluit, basso continuo
Pianopartituur, 2 Speelpartituren
Artikelnr.: 124050
Sonaten op.1 Nr.1 d-moll, 3 g-moll und 5 F-dur
Hortus Musicus
voor: Altblokfluit, basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 122207
für Klarinette solo
voor: Klarinet
Artikelnr.: 129919
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 129444
Sechs Sonaten
voor: Viool, cello, piano (piano trio)
Artikelnr.: 161181
Musica Rara
voor: Trompet, orgel
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 155515
voor: Dwarsfluit, hobo, piano
Pianopartituur, partijen
Artikelnr.: 150491
voor: 2 violen, cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 149190
nos. 1-16
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 151492