Symfonie – Bladmuziek

Een symfonie is een groot opgezette, doorgaans meerdelige muziekvorm die hoofdzakelijk geschreven wordt voor grote instrumentale ensembles (zoals symfonieorkesten). De symfonie geldt voor velen als de hoogste vorm van instrumentale muziek en de meeste grote componisten vanaf de 18e eeuw schreven er minimaal één. Op deze pagina vind je een overzicht van de bekendste symfonische componisten, interessante informatie over deze muziekvorm en natuurlijk ook een groot aanbod bladmuziek en partituren!

Sum-phonos

De oorsprong van de naam van dit genre is afgeleid van het Griekse “sum-fónós” dat “samenklank” betekend. Joseph Haydn componeerde gedurende zijn leven 14 symfonieën en staat bekend als de vader van de symfonie. Hij werd opgevolgd door W. A. Mozart en L. van Beethoven, die het symfonische instrumentarium met nieuwe instrumenten verrijkten. Gedurende het classicisme was een symfonie in de regel een vierdelig werk, waarbij het eerste en laatste deel in sonatevorm geschreven zijn. De middendelen zijn een langzaam deel en een dans (doorgaans een menuet of scherzo).

Loslaten van de vaste structuur

Gaandeweg werden er steeds meer nieuwe elementen toegevoegd in deze strakke vorm, zoals in Ludwig van Beethovens 9e symfonie, waar in het laatste deel ook een koor en zangsolisten mee mogen doen. Gedurende de romantiek wordt de vaste structuur steeds meer losgelaten. Het aantal delen wordt veranderlijk en de instrumentatie wordt nog verder uitgebreid, onder meer met piccolo, harp en steeds meer koperblazers. Enkele hoogtepunten van de symfonie vinden we op het snijvlak tussen romantiek en modernisme in de grote complexe symfonische werken van Gustav Mahler, waarbij soms honderden muzikanten en zangers tegelijk voorgeschreven staan.

Symfonie zonder grenzen

In de hedendaagse muziek vanaf de 20e eeuw wordt er steeds meer geëxperimenteerd met nieuwe bezettingen voor symfonieën. Zo kunnen er elektronische instrumenten gebruikt worden en neemt het scala aan slagwerkinstrumenten enorm toe. Een goed voorbeeld van een dergelijke uitgebreide bezetting is het symfonische repertoire van Philip Glass. In principe zijn er geen vaste regels meer voor waar een symfonie precies aan moet voldoen in de moderne tijd en is het aan de componist om hier een keuze in te maken.

Belangrijke symfonische componisten en hun symfonieën:

• Symfonieën van J. Haydn
• Symfonieën van W. A. Mozart
• Symfonieën van L. van Beethoven
• Symfonieën van F. Schubert
• Symfonieën van R. Schumann
• Symfonieën van F. Mendelssohn
• Symfonieën van A. Bruckner
• Symfonieën van J. Brahms
• Symfonieën van C. Saint-Saëns
• Symfonieën van P. I. Tsjaikovski
• Symfonieën van A. Dvořák
• Symfonieën van G. Mahler
• Symfonieën van B. Martinů
• Symfonieën van S. Prokofjev
• Symfonieën van D. Sjostakovitsj