Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
revidiert, mit Fingersatz versehen und in Form von Suiten geordnet
voor: Piano
Artikelnr.: 462777
Barocksonaten in Bearbeitung
voor: Altsaxofoon (es), basso continuo
Losse partij (Altsaxofoon solo)
Artikelnr.: 666437
voor: Basklarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1021277
for guitar
(original for Piano)
voor: Gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 672584
Maders Kleine Muikbibliothek
voor: 2 dwarsfluiten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 551050
Klassik
voor: Klassieke gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 324359
Band II: 6 Sonaten ABV 18–23
Erstausgabe
voor: Cello, basso continuo
Speelpartituur
Artikelnr.: 1651192
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 273618
voor: 2 trombones
Artikelnr.: 556542
voor: 2 FL FAG
Artikelnr.: 263426
voor: Viool, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 263250
voor: Cello
Partituur
Artikelnr.: 305941
voor: Cello, orgel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 297294
voor: 2 Violinen, Violoncello Basso continuo
FAKSIMILE
Artikelnr.: 228340
voor: TRP (OB) ORG
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 200665
voor: Gitaar
Partituur
Artikelnr.: 390820
Maders Kleine Musikbibliothek
voor: Dwarsfluit, viool, viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 581668
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Artikelnr.: 586878
voor: Flöte Violine, Oboe Fagott, Basso continuo
Faksimile (Stimme)
Artikelnr.: 478765
Proprius
voor: Dwarsfluit, cello, klavecimbel
Artikelnr.: 492476
voor: Dwarsfluit, piano
Partituur
Artikelnr.: 411872
voor: Dwarsfluit [viool], klavecimbel
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 419788
voor: Piano
Partituur
Artikelnr.: 419586
voor: Piano
Partituur
Artikelnr.: 419510
voor: Slagwerk, piano
Partituur
Artikelnr.: 143781
Tschechische Barockmusik 74
voor: TRP 3 POS 2 VL 3 VA VC (KB) BC
Partituur
Artikelnr.: 183260
Boek
Artikelnr.: 109191
voor: Tokkelorkest
Partituur
Artikelnr.: 346932
Performers' Facsimiles 169
voor: Altblokfluit, basso continuo
FAKSIMILE
Artikelnr.: 347760
voor: 3 trompetten
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 333465
Musicalady 12~Komponistinnen Des 18. Und 19. Jahrhunderts
voor: Viool, piano [klavecimbel]
Artikelnr.: 340068
Barockmusik für Sopransaxophon
voor: Sopraansaxofoon, basso continuo
Losse partij sopraansaxofoon, playback-CD
Artikelnr.: 660409
voor: Cello, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419651
Epistle Sonata for the Coronation Mass
Urtext Stuttgarter Mozart-Ausgaben
voor: Kamerorkest, basso continuo
Cello, contrabas (orkestpartij)
Artikelnr.: 372614
Early Cello Series
voor: VC (VL) BC
Artikelnr.: 314787
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 833446
voor: Gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 1018357
voor: Strijkorkest
Viool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 672453
voor: Strijkorkest
Altviool 1 (orkestpartij)
Artikelnr.: 645003
voor: Strijkorkest
Altviool 2 (orkestpartij)
Artikelnr.: 458397
Le Pupitre - Heugel
voor: Sopraanblokfluit, viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 992731
Klassik
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 269405
Musica Italiana
voor: 2 violen, cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 409461
Gitarren Archiv
voor: Gitaar
Losse partij(en)
Artikelnr.: 393772
KV 358
voor: Bläsernonett und Kontrabass ad libitum
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 429313
Op. 13 N. 3 - F.Xvi-7 - Tomo 469
voor: Musette [Hurdy Gurdy, Flute, Oboe, Violin] and BC
Partituur
Artikelnr.: 263180
Op. 5 N. 15 - F.Xiii-43 - Tomo 432
voor: Viool, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 263144
voor: VL KLAV CD (11)
Bladmuziek, online audio
Artikelnr.: 615820