Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: Dwarsfluit
Bladmuziek
Artikelnr.: 162694
voor: Hobo
Bladmuziek
Artikelnr.: 365226
voor: Gitaar
Artikelnr.: 363261
Chamber Music Of The Seventeenth Century 14
voor: 2 violen [sopraanblokfluiten/zinken], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 335081
für Cembalo, Klavier oder Hammerflügel
voor: TASTEN- UND BALGINSTRUMENTE CEMBALO CEMBALO ZWEIHÄNDIG
Artikelnr.: 371690
Dowani 3 Tempi Play Along
voor: Dwarsfluit
Bladmuziek, CD
Artikelnr.: 348540
Edition Vieweg (Musikschätze vergangener Zeiten)
voor: 2 violen
Partituur
Artikelnr.: 373732
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Artikelnr.: 129631
voor: Altblokfluit, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 142822
ludus instrumentalis 002
voor: OB VL HRN BC
Partituur, partijenset
Artikelnr.: 108963
voor: Piano
Partituur
Artikelnr.: 419298
L'arte del flauto
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419297
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 418105
voor: Dwarsfluit, piano
PEGASUS AUSGABE
Artikelnr.: 417993
Edition Moeck 1030
voor: Altblokfluit [fluit/hobo/viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 413463
voor: Fluit, gitaar
Artikelnr.: 338199
voor: Viool, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 484283
voor: Dwarsfluit, piano
Partituur
Artikelnr.: 602616
The Platinum Series
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Piano-partituur, solopartij, playback-CD
Artikelnr.: 446891
Band 2 (Nr. 4–6)
Universal Blockflöten Edition
voor: 2 altblokfluiten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 113850
voor: BFL BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 345493
Nr. 12-13 und "Trombetta Sordina"
voor: Viool [blokfluit], basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 372023
nach dem Klarinettenquintett KV 581
voor: Klarinet, piano
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 146678
Sechs Sonaten
voor: 2 violen [viool, altviool], cello, contrabas
Partituur
Artikelnr.: 282544
voor: Piano 4-handig
Speelpartituur
Artikelnr.: 418786
voor: 2 cello's
Partijenset
Artikelnr.: 194632
Edition Schott
voor: Violine und Basso continuo (Klavier, Cembalo); Violoncello ad libitum
Bladmuziek
Artikelnr.: 748268
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Artikelnr.: 189394
voor: Hobo, piano
Artikelnr.: 186316
Heft 6: Nr. 12, Drei Sonaten
voor: Viool, fagot, basso continuo
Artikelnr.: 241396
nach dem Dresdner Manuskript von J. G. Pisendel, Band I
voor: Violine, Basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 462337
Schott Piano Classics
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 736036
voor: Organ Duet
Boek
Artikelnr.: 1668670
from "Essercizii musici"
Bärenreiter Urtext
voor: Hobo, basso continuo
Partituur, losse partijen (Urtext)
Artikelnr.: 1687978
Sancta Maria, ora pro nobis
voor: GES 3 INST BC
Partituur
Artikelnr.: 301330
voor: Dwarsfluit, piano
Artikelnr.: 129472
Pfingstsonate
voor: Orgel
Bladmuziek
Artikelnr.: 663622
voor: Viola da gamba, Cembalo (KLAV)
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 609489
voor: Altviool, piano
2 speelpartituren
Artikelnr.: 477625
für Violine und Bc
voor: Viool, basso continuo
Artikelnr.: 157172
for Flute [Oboe], Violin [Oboe], Violoncello [Bassoon] and Basso continuo
voor: 3 melodieinstrumenten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 192867
Hortus Musicus 274
voor: 2 hobo's, fagot, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 158422
voor: Dwarsfluit, viool
Artikelnr.: 285899
voor: Klarinet, piano
Artikelnr.: 475542
voor: Orgel manual [klavecimbel/piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 583653
voor: Fagot, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 289517
Beethoven's Last Piano Sonatas 1
An Edition with Elucidation
Boek (hardcover)
Artikelnr.: 886873
A cura di Cesare Fertonani
voor: Cello, basso continuo
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 667531