Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
Nach dem Text der Ausgabe Paul Hindemith. Sämtliche Werke herausgegeben von Luitgard Schader
voor: Dwarsfluit, piano
Artikelnr.: 288099
Edition Schott
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1544281
"Kristina"
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1645596
voor: Klarinet, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277226
voor: Viool, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277110
voor: Tuba (bes), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277108
voor: Cello, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277106
Klassik
voor: Hoorn (es), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276984
voor: Tuba, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276869
voor: Dwarsfluit, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276865
Edition Schott
voor: 2 cello's
Speelpartituur
Artikelnr.: 279425
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 779405
Heft 1 - Sonate 1-3
für Flöte (Violine) und Basso continuo
voor: Dwarsfluit [viool], basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 394658
Musica Rara
voor: Altblokfluit, basso continuo
Artikelnr.: 414264
voor: Bastrombone, piano [orgel]
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 593102
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276856
voor: Bastrombone, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276854
voor: Altsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277224
voor: Hoorn (es), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277221
voor: Hoorn (f), orgel [piano]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277220
voor: Altsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277119
voor: Tenorsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277118
voor: Hoorn (es), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277116
Klassik
voor: Klarinet, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276989
Klassik
voor: Tuba, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276977
Klassik
voor: Klarinet, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276971
Klassik
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276964
Klassik
voor: Tuba (bes), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276958
voor: Viool [dwarsfluit], piano
Artikelnr.: 285863
voor: 2 piano's
Partituur
Artikelnr.: 288825
voor: Bastrombone, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277217
voor: Tuba (bes), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277213
voor: Dwarsfluit, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277123
voor: Altviool, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277107
Klassik
voor: Tuba (es), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276979
Klassik
voor: Tuba (bes), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276976
Klassik
voor: Euphonium, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276963
voor: Klarinet, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276881
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276862
(Facsimile)
voor: Viool, basso continuo
Bladmuziek (facsimile)
Artikelnr.: 363787
arr. KREISLER, Fritz
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 162272
Bärenreiter Urtext
voor: Viool [hobo], hobo, basso continuo
Partituur, losse partijen (Urtext)
Artikelnr.: 122193
Violoncello & Klavier
voor: Cello, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 591464
op. 11/3
voor: Cello, piano
Artikelnr.: 287819
aus "12 Cello Sonatas" op. 2
voor: Cello, Basso continuo, Cello
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 117110
voor viool of fluit en basso continuo
Urtext
voor: Dwarsfluit [viool], basso continuo
Speelpartituur, losse partijen
Artikelnr.: 115325
voor: Bastrombone, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277112
Klassik
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276988