Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
with marked and unmarked string parts.
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 160396
Flöte romantisch virtuos
voor: Dwarsfluit [hobo], piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 130499
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 555135
voor: Cello, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 330295
Volume 2
Edition Peters Green Series
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 359652
Nach den Quellen herausgegeben
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 683194
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 200324
für Klavier
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 673120
voor: 4 viole da gamba
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 661034
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1556327
für Klavier
teilweise ergänzt, mit Fingersätzen
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 661662
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1681479
Band 1: Sonaten 1–4
voor: Fluit, klarinet (bes), piano
2 Speelpartituren, Playback-CD
Artikelnr.: 1346463
with the earlier versions of the Adagio according th the autograph. Edited from the autograph, the original edition and further early sources
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 1670384
and Bc
voor: KAMMERMUSIK TASTEN-/BALG- + HOLZBLASINSTRUMENTE GEMISCHTE DUOS
Artikelnr.: 1688139
(1936) - Vol. 4
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1350842
für Trompete und Orgel
voor: Trompet, orgel
Orgelpartituur, solopartij
Artikelnr.: 677790
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1657321
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 932062
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1659692
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 1557384
voor: Tuba, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 768268
– Title on Special Demand –
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1658081
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 931020
Volume 1: Sonatas 1–3
voor: Piano [klavecimbel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1552254
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1659691
original für Violine und Klavier
voor: Altfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1161566
Franz Schubert. Neue Ausgabe sämtlicher Werke VII/2/3
voor: Piano
Bladmuziek (hardcover, Urtext)
Artikelnr.: 745299
Franz Schubert. Neue Ausgabe sämtlicher Werke VII/2/2
voor: Piano
Bladmuziek (hardcover, Urtext)
Artikelnr.: 745300
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1355319
Sonaten für das Pianoforte Band 2, Bearbeitung: Franz Liszt
zen-on piano library
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 646618
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 932188
für Flöte und Basso continuo
aus "8 Sonaten für Flöte und Basso continuo"
Artsyrinx extended Playalong
voor: Dwarsfluit
Solopartij, playback-CD
Artikelnr.: 677049
Klavier
voor: Piano
Partituur
Artikelnr.: 646925
Edición crítica
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 768892
Band 1
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 648202
voor: Hobo, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 796756
voor: Fagot, basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 1563115
Band 2: Sonaten 5–8
voor: 2 dwarsfluiten, piano
Pianopartituur, 2 Speelpartituren
Artikelnr.: 1346448
für Viola da gamba und Bc (Bc ausgesetzt)
Teil der Ledenburg-Sammlung
voor: Viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 661067
für Viola und Klavier
voor: Altviool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 680167
voor: Trompet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1022308
Sonate in B major Wq 125 | Sonata in B major Wq 130
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 1672071
für Fagott und Tasteninstrument
voor: Fagot, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 662364
BWV 1016
voor: Viool, piano [klavecimbel]
Piano-uittreksel
Artikelnr.: 1020846
Bearbeitung der Sonate für Violine und Klavier op. 134
Neue Bearbeitungen
voor: Violine, Schlagzeug, Streichorchester
Partituur
Artikelnr.: 658983
für Violine und Klavier (Cembalo)
voor: Viool, piano [klavecimbel]
Partituur, solopartij
Artikelnr.: 654867
aus: Zwölf Kasseler Sonaten für Viola da Gamba und Basso continuo (Basso continuo ausgesetzt)
Händel zugeschrieben
voor: Viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 643509